Informuję że Kasa Urzędu czynna jest w poniedziałki od 8:00 do 16:30 oraz w środy od 8:00 do 12:00

Gmina Baborów Herb Gmina Baborów

Cegielnie w Baborowie. PL

W XIX wieku na terenie Baborowa nastąpił  gwałtowny rozwój lokalnego przemysłu. Reprezentowały go: browary, gorzelnie, cegielnie, cukrownia oraz fabryka cementu.

            Budowa cegielni parowej usytuowanej w Jaroniowie (w pobliżu dworca kolejowego) to zasługa baborowskiego radcy sanitarnego W.Proske, który przez kilka lat był jej właścicielem. Cegielnia ta prężnie działała już w 1861 r. i dawała zatrudnienie okolicznym mieszkańcom Jaroniowa i Baborowa.  Oprócz tradycyjnych cegieł produkowała ona dachówki i płytki chodnikowe.  W 1875 r.  nowym właścicielem cegielni został Edwin Rudziński. Natomiast w 1903 r. jego brat - Oskar Rudno Rudziński. Po jego śmierci w 1919 r. cegielnia przeszła w ręce żony Gabrieli i trzech synów: Andrzeja, Edwarda i Mariana Rudzińskich. Od stycznia 1940 r. do marca 1945 r. cegielnię Rudzińskich przejęły nazistowskie władze niemieckie. Było to spowodowane polskim pochodzeniem właścicieli zakładu.

            Decyzją  Starostwa Powiatowego w Głubczycach z dnia 16 lipca 1945 r. Edward Rudziński otrzymał tymczasową zgodę  na kierowanie cegielnią. W marcu 1945 r. cegielnia Rudzińskiego została uszkodzona. Na budynek główny spadła bomba, która zniszczyła komory pieca służące  do wypalania cegieł. Oprócz tego uszkodzony  został komin główny zakładu. Jeden z braci odnowił  budynki i pomieszczenia cegielni. Wymienił zniszczone w 70% podkłady i szyny,  prowadzące  do bocznicy kolejowej. W wyniku zawieruchy wojennej do pracy w nowo uruchomionej fabryce nie powrócili dawni fachowcy. 1 kwietnia 1946 r. cegielnia na nowo ruszyła z produkcją cegieł. W pierwszych miesiącach 1946 r. zatrudnienie znalazło tam 44 pracowników fizycznych i 2 umysłowych. Cegielnia już w 1946 r. napotkała na trudności związane z brakiem surowców przeznaczonych do produkcji cegieł takich jak: miał węglowy, smar, oliwa, papier szybrowy, acetylen. W listopadzie - z powodu braku węgla -  zakończono surową produkcję cegły, a 18 grudnia 1946 r. zaprzestano wypalania cegieł. Od 1.04.1946 r. do 18.12.1946 r. w baborowskiej cegielni Rudzińskich wyprodukowano 2.400.000 cegieł. W 1948 r. cegielnia pod nazwą  ,,Rudziński i Spółka z o.o. Cegielnia Parowa w Baborowie” została umieszczona w rejestrze handlowym. Dzięki temu obiekt wraz  z  całą zabudową i urządzeniami  stał się własnością Rudzińskich. W 1951 r. - na mocy ustawy o nacjonalizacji - cegielnia Rudzińskich zgodnie z zarządzeniem Centralnego Urzędu Drobnej Wytwórczości została wcielona pod zarząd Głubczyckich Zakładów Terenowego Przemysłu Materiałów Budowlanych z siedzibą w Branicach. Natomiast 30 września 1966 r. cegielnia Rudzińskich została upaństwowiona, czyli przeszła na własność państwa. Pod koniec lat 60-tych XX w. w cegielni zmieniono  napęd parowy na elektryczny.

            Ostatnim użytkownikiem cegielni Rudzińskich było w 1989 r. Opolskie Przedsiębiorstwo Materiałów Budowlanych w Opolu. W 1991 r. ogłoszono upadłość cegielni przy ul. Kolejowej.  Wówczas zatrudnionych było tam łącznie 45 osób. Po licznych staraniach prawowitych właścicieli, po 32 latach – w 1998 r.  cegielnia wróciła do rodziny Rudzińskich.

            Oprócz cegielni Rudzińskich, w Baborowie istniały jeszcze dwie mniejsze cegielnie założone w 1877 r. w pobliżu ul. Głubczyckiej. Właścicielem jednej z nich była rodzina Deponte, a wcześniej Skiba.  W 1913 r. podczas burzy piorun uderzył w komin tej cegielni  i go przepołowił. Połowa  komina upadła na dach sąsiedniego budynku mieszkalnego. Mimo  działań wojennych w 1945 r. dwie cegielnie  wraz z zabudową przy ul. Głubczyckiej nie zostały  zniszczone. W 1948 r. cegielnia ta była nieczynna.

 

            Trzecia z baborowskich cegielni – mieszcząca się  również przy ul. Głubczyckiej – do 1930 r. należała do Kokotta. W 1930 r. z powodu trudności finansowych właściciela  została przymusowo zlicytowana  i wykupiona za 75.000 marek przez Riedla.  Natomiast w 1947 r. cegielnia ta została upaństwowiona. Tak więc w 1948 r. w Baborowie były już tylko dwie cegielnie.

Opublikował(a): Andrzej Reja Data publikacji: 12-08-2021 14:29
Modyfikował(a): Andrzej Reja Data modyfikacji: 12-08-2021 14:29