Atrakcyjność przyrodnicza
Obszar gminy obejmuje część Wysoczyzny Głubczyckiej wyróżnianej jako wschodnia część Płaskowyżu Głubczyckiego. Generalnie powierzchnia terenu ma charakter falistej i pagórkowatej wysoczyzny, porozcinanej siecią dolin, z których najgłębszą i największą jest dolina rzeki Psiny. Powierzchnia wysoczyzny łagodnie opada w kierunku wschodnim ku osiowej części Bramy Morawskiej w dolinie Odry.
Obszar gminy Baborów jest terenem typowo rolniczym. Powierzchnia lasów i użytków leśnych wynosi 361 ha i zajmuje jedynie 3,1% obszaru gminy. Są one w 85% własnością Skarbu Państwa, w 6,9% własnością Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej, 5,2% są to grunty osób fizycznych, pozostałe grunty leśne ok.2,9% mają charakter komunalny. Lasy w obrębie gminy podlegają Lasom Państwowym – Nadleśnictwo Rudy Raciborskie z siedzibą w Rudach Raciborskich. Lesistość gminy wynosząca 3,1% w porównaniu ze średnią województwa opolskiego wynoszącą 26,2% jest to wskaźnik bardzo niski, rzutujący na politykę gospodarki gruntami. Niedostatek powierzchni leśnych i zadrzewionych utrzymuje i potęguje występowanie zjawisk morfodynamicznych polegających na erozji powierzchni pokrytej utworami lessowymi. Ze względu na znaczny udział powierzchni narażonych na erozję, wszystkie lasy w gminie zaliczone są, wg kategorii ochronności, do I grupy lasów glebochronnych. Lokalne rozmieszczenie poszczególnych powierzchni leśnych jest zróżnicowane i dość rozproszone. Jedyny większy, zwarty kompleks leśny znajduje się na północy-wschód od wsi Raków i obejmuje 10 ha oddziałów leśnych. Reszta powierzchni leśnych tworzy małe, dość rozproszone po całej gminie jednostki oddziałowe lub pododdziałowe, występujące przede wszystkim na obszarach trudnych w uprawie, a więc na terenach o dużym nachyleniu powierzchni oraz w obrębie skarp i dolin rzecznych.
Z uwagi na fakt, iż powierzchnie leśne występują w płatach o małym obszarze oraz w miejscach trudno dostępnych, są mało atrakcyjne dla celów rekreacyjnych.
Uchwałą Nr XXIV/193/88 z 26 maja 1988 r. Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu utworzono Obszar Chronionego Krajobrazu Wronin – Maciowakrze, w skład, którego wchodzi ok. 200 ha terenu Gminy Baborów na północny wschód od drogi Krowiarki – Szczyty. Obszar utworzony został w celu ochrony malowniczego fragmentu krajobrazu Płaskowyżu Głubczyckiego.
Według danych z rocznika statystycznego z 2002 r. użytki rolne stanowią 87,7% ogólnego obszaru gminy o glebach lessowych i lessowatych ilastych, stanowiących 90% wszystkich gleb. Z czego grunty orne - 85,0% ogólnej powierzchni, sady - 0,1%, łąki - 1,7% i pastwiska - 0,9% powierzchni. Pod względem funkcjonalnym gmina Baborów jest typową gminą rolniczą.
Obszar gminy Baborów znajduje się w dorzeczu Odry, w zlewni rzeki Psiny, stanowiącej lewobrzeżny dopływ Odry. Rzeka Psina przepływa przez teren gminy z północnego-zachodu, w kierunku południowo-wschodnim, uchodząc do Odry już poza granicami gminy i województwa opolskiego. Powierzchnia zlewni Psiny wynosi 522,0 km2, natomiast jej długość całkowita 49,3 km. Cechą charakterystyczną rzeki jest w miarę konsekwentny jej przebieg w głębokiej dolinie, z dobrze wykształconą terasą zalewową, bez systemu wyższych teras dolinnych w obrębie gminy Baborów. Koryto rzeki jest w przewadze uregulowane i tym samym pozbawione wyraźnych naturalnych meandrów rzecznych. Na terenie gminy, oprócz Psiny, występują mniejsze cieki, stanowiące boczne jej dopływy. Złotnik i Sucha Psina to dopływy prawobrzeżne, natomiast dwa mniejsze lewobrzeżne dopływy Psiny to cieki nienazwane.
Na system wód powierzchniowych składają się ponadto rowy melioracyjne i liczne drobne stałe bądź okresowe dopływy powyższych cieków, drenujące powierzchnię wysoczyzny lessowej. System cieków drenujących powierzchnię płaskowyżu w obrębie gminy, prowadzi wody powierzchniowe, w tym opadowe, do głównego odbiornika, którym jest w tym rejonie rzeka Psina. Z uwagi na ustrój rzeczny, cieki powierzchniowe posiadają charakter nizinny, z najwyższym stanem wód w okresach wiosennych roztopów i jesiennych opadów atmosferycznych. Reżim rzeczny nie stwarza licznych sytuacji wylewów powodziowych, a zasięg przestrzenny ewentualnych wylewów ogranicza się do terasy zalewowej. Niemniej po powodzi w 1997 r. w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miasta Baborowa ustalono strefę zagrożenia powodziowego o maksymalnym zalewie wyznaczonym przez powódź w 1997 r. Dla której przyjęto zakaz budowy, za wyjątkiem obiektów bez trwałej zabudowy na terenie zieleni urządzonej oraz utrzymanie istniejących dominujących funkcji, w szczególności łąk i zieleni parkowej. Reasumując, gmina posiada niski współczynnik zagrożenia powodziowego. Przy mniejszych ciekach, do jakich zalicza się Psina, wyrównanie odpływu pozwala na skuteczne sterowanie odpływem w całej dolinie.
Jakość wód powierzchniowych jest bardzo zła. Jakość wód rzeki Psiny i jej dopływów, tj. Złotnika i Suchej Psiny, wykazuje bardzo duży stopień zanieczyszczenia. Oprócz przeciętnej jakości wód Złotnika zakwalifikowanego do klasy III /najniższa z dopuszczalnych klas czystości/, pozostałe cieki charakteryzuje ponadnormatywny stopień zanieczyszczenia. Objawy długotrwałego nadmiernego zanieczyszczenia wód stwierdzono dla Psiny, które to zanieczyszczenia dotyczą azotu azotynowego, fosforu ogólnego, fosforanów i Miana Coli. Podobnie przedstawia się sytuacja z zanieczyszczeniami cieku Suchej Psiny.
Na obszarze gminy wyodrębniono Główny Zbiornik Wód Podziemnych GZWP nr 332 Subniecka Kędzierzyńsko- Głubczycka. Jednostka ta obejmuje wody w utworach porowych łączących się ze sobą poziomów wodonośnych czwartorzędowo- trzeciorzędowych. W obrębie gminy zakwalifikowano dolinę Psiny i rejony jej dopływów do Obszaru Wysokiej Ochrony OWO.
Ponieważ gmina Baborów została zaliczona do obszaru szczególnie narażonego odpływem azotu ze źródeł rolniczych, jest objęta “Programem działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla obszaru szczególnie narażonego, wyznaczonego przez Dyrektora RZGW Gliwice”. Program służy dostosowaniu środowiska do wymagań Dyrektywy Rady 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r w sprawie ochrony wód przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego. Ustalenia “Programu” obejmują również prowadzenie edukacji rolników, kontrolę rolniczych źródeł zanieczyszczenia oraz monitoring stanu rolnictwa i gleb.